TEL AVİV İZLENİMLERİ

Akdenizin Yükselen Yıldızı: Tel Aviv

Tel Aviv bir yandan denizin kıyısında, cıvıl cıvıl modern bir sayfiye kenti, bir yandan da önemli bir kültürel şehir.

Plajlar, bisikletler, parklar, pazarlar, mimari, sanat, gastronomi, kahve ve bitmeyen eğlence… Sadece 100 yıllık bir şehir nasıl bu kadar doyurucu ve keyifli deneyimler ile dolu olabilir diye şaşırıp kalıyorsunuz Tel Aviv’i keşfederken.

Şehrin mimarisinde, lezzetlerinde, hayat görüşünden ve yaşam biçimine, birçok farklı kültürün içiçe geçerek keyifle harmanlandığına şahit oluyorsunuz.

Tipik Akdenizli rahalığındaki Tel Aviv’liler, Orta Doğu & İsrail karması mutfağın lezzetlerini paylaşırken, sahil şeridi Rio’de Janeiro’yu, iç kısımdaki ‘Beyaz Şehir’ Bauhaus binaları Berlin’i, Neve Tzedek’teki iki katlı kolonyal binalar Cartagena’yı, Yaffa Tepesi ve pazar yeri ise taş binaları ile Beyrut’u andırıyor.

Tel Aviv, yaşayanların rahatça keyif sürebileceği, açık havada nefes alacağı halk plajları, park ve bahçeler, limanlar gibi müthiş zevkli ortak yaşam alanları ile donatılmış. Açık alanlar hem sosyalleşenler hem spor yapanlar ile cıvıl cıvıl dolup taşıyor. Gün boyu güneşle içiçe yaşayan insanlar plajlardan denize giriyor, akşamüstleri ile iş veya okul çıkışı neredeyse tüm şehirliler plajda toplanıyor ve gün batımına kadar keyif sürüyor. Spor şehir hayatının vazgeçilmez bir ritüeli. Herkes ya sahil boyunca yürüyor, koşuyor, bisiklet veya kaykaylara biniyor, ya da plajda voleybol, matkot oynuyor, denizde rüzgar sörfü veya kite sörf yapıyor.

telaviv

Çölün ortasında su sıkıntısı çeken bir şehrin, yeşil olması beklenemez değil mi? Ancak Tel Aviv’de tüm sokaklar, evlerin balkonları ve terasları begonviller, sardunyalar, japon gülleri, mavi yaseminler, zakkumlar, palmiyeler, limonlar, narenciyeler, çamlar ve sedirlerler ile bezenmiş. Sokaklarda dolaşırken, yasemin, hanımeli ve limon çiçeklerinin mis gibi kokuları içinize doluyor. Çölde yaratılmış bu vaha, tüm imkansızlıklara rağmen birlik olunup, yemyeşil, medeni ve son derece estetik bir yaşam alanı yaratılabileceğine en güzel örnek.

IMG_8305

Şehirde araç yoğunluğu olsa da, birçok kişi ulaşımını ufak tekerlekliler ile gerçekleştiriyor. Pedallı bisikletler, elektrikli bisikletler ve elektirikli kaykaylara en çok rastlayacağınız şehir kesinlikle Tel Aviv. Her köşesi bisiklet yolu ağları ile donatılmış bisiklet dostu düz ayak şehrin, hem sahil boyunu hem de iç kesimlerdeki tüm sokaklarını pedal çevirerek gezebiliyorsunuz.

IMG_8349

Açık Görüşlü Şehir

Yıl boyunca güneşli ve denizden esen rüzgarlar ile şerbet gibi havası sayesinde, sıcak kanlı bir Akdenizli kimliğine bürünmüş Tel Aviv’ler, hayattan keyif almaya odaklanmış rahat mizaçlı insanlar. Gençler orjinal ve zevkli kıyafetlere bürünmüş, özgvenli özgün karakterler, sakin orta yaşlılar ise ayakları yere basan rahat tavırlara sahip.

İsrail’in gastronomi, sanat ve eğlence merkezi olan Tel Aviv, toleranslı ve liberal kimliği ile sanatçılara, şeflere, DJ’lere, barmenlere, zanaatkarlara, öğrencilere, homoseksüellere ve yabancılara kucak açıyor.

Zaten nüfusun en büyük tabakasını orta sınıfın oluşturduğu Tel Aviv, herkesin hakları ve alanlarına saygılı, eşitlikçi, medeni, modern ve insanca yaşamayı mümkün kılan bir şehir.

Şehirde bağnaz ve yobaz Musevilere pek rastlamıyorsunuz. Nüfusun çoğunluğunu oluşturan gençler epey önyargısız ve toleranslı liberaller. Sanki ideolojiler yerine hedonizm ile ilgililer. Zaten hepsi yönetmen Eytan Fox’un filimlerinin açık görüşlülüğü ve optimizmi ile büyümüş. Bu arada gay olan Eytan Fox gibi tüm homoseksüeller Tel Aviv’de büyük bir hoşgörü ile karşılanıyor.

Şehirlilerin kültür seviyesi öyle yüksek ki sinamaya gider gibi tiyatro konserlere katılıyorlar. Gençler seyahat etmeye ve yeni yerler keşfetmeye bayılıyorlar. 7.5 milyon nüfuslu ülkenin 1 milyonu her sene yurt dışına çıkıyor ve yenilikler ile geri dönüyor. Tüm bu keşifler ve deneyimler, hayat görüşüne ve mekanlara eklenerek, şehrin dinç ve dinamik kalmasını sağlıyor.

 IMG_8347

Şimdi ve Burada Yaşama Prensibi

Tipik Akdenizli rahatlığı ve acelesizliğinde gençler ile dolu Tel Aviv, dinamik, enerjik, insan hayatına değer veren ve yaşamdan zevk almayı bilen bir şehir.

Tarihi dikkate alındığında halkın bu kadar açık görüşlü, toleranslı ve özgür ruhlu olması şaşırtıyor sizi önce. Sanki yıllarca maaruz kaldıkları zulumlardan sonra bir vatana kavuşan Tel Aviv’liler, tüm negatif duyguları geride bırakmak ve geleceğe umutla bakmak istemişler. Tecrübelerinden ve acılarından ders alarak, geçmişin kırgınlığı ve kızgınlığı veya geleceğin kaygısında yaşamak yerine, ‘şimdi’de yaşamayı seçmişler. Tüm hayatları ‘o an’ dan keyif alma prensibi üzerine kurulu.

IMG_8278

Hergün mis gibi havanın, turkuaz suların, altın kumsalların yemyeşil ağaçlarla bezenmiş bulvar ve parkların, zevkli sokak kafelerinin, nefis lezzet duraklarının, ister tabana kuvvet ister pedalla bir ucundan diğer ucuna rahatlıkla gidebildiğiniz sahil yolu ve sokakların keyfini çıkartıyorlar.

Sanki her gün hayatta olmayı yeniden kutlar gibi, yeni bir gustoyla, heyecan ve coşkuyla yaşıyorlar.

Ve şehirlerine gelen herkese bu heyecanı paylaşmak için kucak açıyorlar. Misafirlerine estetik, zerafet ve lezzet dolu şehirlerinde rahat rahat keyif alabileceklerini hissettiriyorlar.

Açık havada yaşama sanatında uzmanlaşmış bu şehirde, lokallerin hayattan keyif alma durmunu açıklayan bir deyişleri bile var: ‘ Haifa çalışır, Kudüs dua eder, Tel Aviv keyif alır’

İşte Tel Aviv bu yüzden şu anda Akdeniz’in en gözde şehirlerinden birisi.

Tel Aviv’i yakından tanıyabilmemize ve şehri bu kadar çok sevmemize vesile olan bir faktör de, 8 yıldır Tel Aviv’de yaşayan Duygu Atlas oldu. Duygu, bir yandan Tel Aviv üniversitesinde siyaset doktora programını tamamlarken, bir yandan da belgesel çekimleri, Türk & İsrail dostluğunu pekiştirmek için konser, sergi gibi etkinliklerin organizasyonları gibi birçok sosyal ve kültürel aktivitenin önderi. Güleryüzlü, içten, sıcacık bir genç kız olan Duygu, İsrail’in eski ve yakın tarihine ait engin bir bilgi birikimine sahip. Son derece açık görüşlü, objektif ve laik bir bakış açısı benimsemiş, ve ülkenin politik dinamiklerini anlamamızda bizimle paylaştığı tüm bilgiler çok değerli oldu. Ayrıca yaşadığı şehre aşık Duygu, bize Tel Aviv’in en güzel sokakları, mekanları, adresleri, ritüelleri ile ilgili o kadar harika önerilerde bulundu ki, onun ayak izlerinden ilerleyerek şehri bir lokal gibi yaşama şansını bulduk. Ve belki de bu sebeple çok sevdik Tel Aviv’i.

 

 

 dukkan1

Diğer Orta Doğu ve Arap Şehirlerinden Farkı

400.000 kişilik şehirde lokaller birbirine ve dünyaya benzemek yerine özgünlük peşindeler.

Giyim kuşamları, sundukları lezzetler ve yaptıkları aktivitelerin hepsi adeta bir bireysel kimlik ve özgürlük ifadesi. İnsanların üzerlerindeki kıyafetlerde, marka düşkünlüğü yerine, kendilerine has, orijinal kombinasyonlara rastlıyorsunuz.

IMG_8288

Küçük güzeldir duyarlılığı ile büyük uluslararası markaların parekende noktaları ve dev mağazalar yerine ufak ufak tasarımcı ve moda butikleri görüyorsunuz sokaklarda. Sanki kapitalist Amerika’nın global bakış açısı yerine Avrupa’nın estetik, tarih, kültür anlayışı ağır basmış Tel Aviv’de.

Çoğu kimliksiz ve yapay deneyimler sunan, modernizm ve büyüklük tutkusu ile geçmişe ait olanı yıkıp, yüksek, modern ve lüks binalar diken diğer Orta Doğu ve Arap Yarımadasındaki şehirlerden farklı olarak, eski binalarına ve kendi mimarisine sahip çıkan, kendine has güzel şaraplarını üreten, özgün lezzet sentezleri yaratan, kendi modasını yaratan, özgün, cesur ve oyuncu bir ruha sahip Tel Aviv.

 IMG_8328

Refah Seviyesi Yüksek
İsrail, halkının sağlık, eğitim, kültür ve konforunu gözeten bir ülke. Tel Aviv’de eğitim ve kültür seviyesi çok yüksek. Sokaklarda, limanlarda, tren istasyonlarında, otobüs duraklarında, havalimanında, toplu taşıma araçlarında, otellerde, kafelerde her daim internet var. Toplu taşıma çok gelişmiş. Ayrıca düz ayak şehirde e-bisiklet ve e-kaykay ile ulaşım sağlayanların sayısı epey fazla. Şehrin her köşesi bisiklet yolları ile örülmüş Sokaktaki herkes İngilizce konuşuyor.

İsrail’in zenginliği nereden geliyor derseniz; ‘high tech’ inovasyonları, elmas, tohum ticareti ülkenin ana gelir kalemleri. Bir yandan da turunçgiller ve hurma ihraç ediyor İsrail. Suyun bulunmadığı çölde nasıl tarım yapılır derseniz, İsrail’liler yoktan varetme konusunda uzmanlaşmış durumda. Deniz suyunu tatlı suya çevirip, her yeri merkezi kontrol sistemine bağlı hortumları ile çevirip, damla damla suluyorlar.

 IMG_8344

Ortak Yaşam Alanları: Kibutz

İsrail’de ilk yerleşim olan Kibutz’ların örnekleri hala yaşıyor. Kibutz’lar kuru topraklarda ilk ziraati başlatan,  herşeyin imece usulü yapıldığı ve ortaklaşa bölüşüldüğü kollektif yaşanan köyler. 100’lerce kişinin bir arada eşitçe yaşadığı, idare heyetinin sürekli grup arasından seçildiği bu ortak girişimlerin, çorak yerleri yemyeşil bahçelere ve tarlalara dönüştürmeleri ile ünlü. İsrail’de yaklaşık 150 adet Kibutz bulunuyor ve bir nevi sosyalist yaşam örneği olan Kibutzları isterseniz ziyaret edebiliyorsunuz.

 –

 

Yolculuk Terapisi İsrail Yazıları

 

 

 

 

 

Zeynep Atılgan Boneval

 

 

İLKBAHAR (Nisan, Mayıs, Haziran) KIŞ (Aralık, Ocak, Şubat, Mart) Kısa Kaçamaklar (4-5gün) Orta Doğu Şehrin Ritmi SONBAHAR (Eylül, Ekim, Kasım)