İlkbaharla birlikte doğa uyanıyor, güneşin ışıkları ile hava aydınlanıyor ve ısınıyor, ağaçlar filizleniyor, baharlarla taçlanıyor, tarlalar çiçeklere bürünüyor. Hepimiz için kış uykusundan ve karanlığından uyanış ile güzel bir canlanma yolculuğu başlıyor. 

Doğanın canlanan renklerini seyredeceğimiz, ezgilerini dinleyebileceğimiz, aromalarını içimize çekebileceğimiz ilkbahar ve yaz aylarında, tarlalar, bahçeler ve parklarda, meyve ağaçlarının ve bitkilerin çiçekleriyle rengarenk görsel bir şölen bizleri bekliyor. 

Türkiye ve dünyanın farklı köşelerinde, bahar ve yaz aylarında kiraz çiçeklerinden lavantalara, ayçiçeklerinden elma çiçeklerine, güllerden lalelere, doğanın coşkuyla sergilediği çiçekleri, kuşlar, arılar, bülbüller, kelebekler eşliğinde seyretmek, olgunlaşan meyve ve çiçeklerin hasadı ile doğayla bütünleşmek için en güzel destinasyonları bu yazıda bulabilirsiniz.

Türkiye ve dünyanın farklı köşelerinde, bahar ve yaz aylarında kiraz çiçeklerinden lavantalara, ayçiçeklerinden elmalara, güllerden lalelere, doğanın coşkuyla sergilediği çiçekleri seyretmek, olgunlaşan meyve ve çiçeklerin hasadı ile doğayla bütünleşmek isterseniz işte en güzel deneyimleri Home Art Dergisi Nisan Ayı Bahçe sayısı için yazdım. Harika fotoğraflar eşliğinde okuyabilir, yeni yolculuk rotaları bulabilirsiniz.

KİRAZ ÇİÇEKLERİ – NİSAN AYI

Nisan başında, kiraz çiçekleri yani ‘Sakura’ zamanı, Japonya’nın parkları, bahçeleri, nehir kenarları ve tapınakları, dizi dizi sıralanmış kiraz ağaçlarının göz kamaştırıcı beyaz ve pembe çiçekleriyle, büyüleyici manzaralar sunuyor ve insanı masalsı bir dünyaya taşıyor.

Çiçekler ile bezenmiş ağaçların altında yürürken, tepenizde dantel gibi işlenmiş çiçekten bir gökyüzü varmış gibi hissediyorsunuz. Kapalı havalarda bile uçuk pembe ve bembeyaz çiçekler, fosforlu ışıldayan küreler gibi parlıyor ve içinizi aydınlatıyor. Çiçeklerin sarhoş edici kokusu içinize yayılıyor. Rüzgarla tane tane uçuşan çiçek yaprakları, sanki baharda kar yağıyormuş gibi içinize çocuksu bir coşku yayıyor.

Kyoto ve Tokyo’lular kendilerini bahçeler ve parklara atıp, çiçek açmış kiraz açağlarının altında ‘Hanami’ isimli piknikler yapıyor. Japonya’da Nisan başında büyülü Sakura deneyimi yaşayabileceğiniz, Ağlayan Ağaç’tan Mor Dal’a, Yamazakura’dan Kwanzan’a, birçok farklı kiraz ağacı türü görebileceğiniz en güzel park, bahçe ve tapınaklar ise şöyle:

• Tokyo’da: Shinjuku Gyoen ve Koishikawa Korakuen Bahçeleri, Ueno, Chidorigafuchi, Sumida, Yoyogi ve Asukayama Parkları.
• Kyoto’da: Philosopher’s Path, Kiyomizudera, Ryoanji ve Daikakuji Tapınakları, Kyoto Botanik Bahçeleri, Maruyama, Nakanoshima ve Arashiyama Parkları, Nijo Kalesi.
• Dünyanın farklı köşelerinde Kiraz Çiçeklerini seyretmek için diğer harika adresler:
• Washington’da Washington Park Arboretumu, University of Washington kampüsü. Şehirde 1934’den beri Ulusal Kiraz Çiçeği Festivali düzenleniyor
• New York’ta Central Park ve Brooklyn Botanik Bahçeleri
• San Francisco’da Nisan ortasında Northern California Cherry Blossom Festivali düzenleniyor
• Philadelphia’da Fairmount Parkı ve Shofuso Japon Baheçeleri
• Toronto’da Hyde Park ve Prince Edward Park & Botanik Bahçesi
• Vancouver’da Queen Elizabeth Parkı
• Paris’te Trocadéro
• İspanya’da Jerte Vadisi
• Londra’da Kew Bahçeleri ve Greenwich Parkı
• Edinburg’da The Meadows ve Alnwick Bahçeleri
• Dublin’de St Stephen’s Green, Trinity Koleji, Ulusal Botanik Bahçeleri
• Vilnius’ta Chiune Sugihara Sakura Parkı
• Stockholm’de Kungsträdgården Kral Bahçeleri
• Kopenhag’da Langelinie Parkı
• İstanbul’da Baltalimanı Japon Bahçeleri

LALE – NİSAN & MAYIS AYLARI

Orta Asya‘da doğmuş bir çiçek olan Lale, Selçuklular döneminde Anadolu’ya taşınmış, Osmanlı tarihinde bir döneme ismini verecek kadar önem kazanmış Lale, hem refah göstergesi hem de zarafetin, inceliğin ve masumiyetin sembolü sayılırmış. Bu narin çiçek, 16. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu genişledikçe, her yere taşınmış. Kanuni Sultan Süleyman’ın Avrupa krallarına hediye olarak gönderdiği laleler, özellikle Hollanda kralının hayranlığını cezbetmiş, ve bugün dünyanın en fazla lale üreten ülkesi Hollanda.

• Avrupa’nın en büyük çiçek bahçesi olan Hollanda’daki Keukenhof Parkı, her yıl Mart sonundan Mayıs ortasına kadar renk cümbüşüne dönüşüyor. Hollanda’nın Lisse kasabasında bulunan, 32 hektarlık alana yayılan, dünyanın en büyük çiçek bahçelerinden birisi olan Keukenhof, ‘Avrupa’nın Bahçesi’ olarak da anılıyor. Çiçekleri, özellikle de laleleri sevenler için eşsiz bir çekim merkezi olan Keukenhof bahçelerine her yıl yaklaşık 7 milyon lale ekiliyor ve 800 tür lale görülebiliyor. Senede sadece 2 ay açık olan Keukenhof’ta dünyadaki her tür lalenin yanı sıra binlerce çeşit bahar çiçeğini de görebiliyorsunuz.
• Eğer laleleri Türkiye’de görmek istiyorum derseniz, Türkiye’nin lale üretiminin %97sine ev sahipliği yapan Konya, Muş ve Elazığ’da yer alan lale tarlaları, Nisan ve Mayıs aylarında, fotoğraf tutkunları ve lale seyretmek isteyenler için harika fırsatlar sunuyor. Konya’nın Karatay ilçesinde 170 dekarlık alanda, yılda 40 çeşit yaklaşık 25 milyon lale üretiliyor ve her yıl yaklaşık 50 bin ziyaretçi tarafından ziyaret ediliyor.
• İstanbul’da Nisan ayında Emirgan Korusunda da çeşit çeşit lale görmek mümkün.
• Ayrıca dünyada yalnızca Türkiye’de yabani olarak yetişen, halk arasında ‘Ağlayan Gelin Çiçeği’ olarak anılan ters laleleri görmek isterseniz, Hakkâri, Siirt, Van ve Tunceli dağlarının tepeleri, bahar aylarında sizi bekliyor.

ELMA ÇİÇEKLERİ – MAYIS AYI

Herkesin sevdiği meyvelerin başında ‘elma’ gelir. Golden, Fuji, Santana, Amasya elması, Granny smith, Gala, Gold Star derken, her damak tadına uyan bir cinsi mutlaka vardır elmanın. Tarih boyunca bilgelik ve bilginin sembolü haline gelmiş elma ağacı, kapladığı 6 milyon hektarlık alan ile, dünyanın en yaygın ve en sevilen meyve ağacı. Serin, nemli, bol ışıklı ve güneşli iklimleri seven elma ağaçları, bahar aylarında beyaz ve pembe çiçeklere büründüğünde, aynı kiraz ağacı çiçekleri gibi, içimizi aydınlatıp, huşu uyandıran manzaralar sunuyor. 

• Elma ağacı çiçekleri için İngilizce’de özel bir terim var: ‘Nisan yağmurları Mayıs çiçekleri getirir’ – ‘April showers bring May flowers and apple blossoms’
• Özellikle Kuzey Amerika ve İngiltere kırsalı mis gibi kokular yayan beyaz ve pembe elma ağacı çiçekleri ile karşılaşmak için ideal destinasyonlar:
• İngiltere kırsalı Nisan ve Mayıs aylarında Elma ağaçlarının çiçekleri ile bezeniyor. Yorkshire, Cumbria, Cornwall, Dorset ve Devon, Gloucestershire ve Cotswolds, Wiltshire ve Somerset bölgelerindeki meyve bahçeleri ve parklara yapacağınız ziyaretler sırasında Elma’nın yanı sıra Kiraz, Armut, Erik ağaçlarının çiçeklerine ve mavi çan çiçekleri denizine de rastlayacaksınız
• 100’den fazla elma çeşidi yetiştiren Amerika Birleşik Devletleri’nde Michigan, Washington ve New York, Kanada’da ise Nova Scotia ve Ontario eyaletlerindeki binlerce elma çiftliği, bahar ve yaz aylarında beyaz ve pembe tonlarındaki çiçekleri ile görsel bir şölen sunarken, sonbaharda da elma hasat şenlikleri deneyimlemeniz için harika bir fırsat sunuyor.

GÜL HASADI – MAYIS & HAZİRAN

Sevginin, aşkın ve güzelliğin sembolü haline gelmiş gül çiçeğinin Türkiye merkezi. 120 yıldan daha uzun bir süredir Isparta. Latince adı Rosa Damascena olan Isparta gülünün özelliği, yoğun özü ve aroması. Kalıcı kokusu sayesinde, kesme çiçek yerine, dünyaca makbul gülyağı ve gülsuyu gibi kıymetli kozmetikler üretimine imkan tanıyor Isparta gülü.

• Mayıs ve Haziran aylarında Isparta köylerindeki gül tarlalarını, buram buram gül kokuları ve çiçeklerin göz alıcı renkleri sarar. Gülü çok seven bülbüller, üreme mevsimi olan Mayıs ayında gül tarlalarına yuva yapıp, eşleri için en güzel şarkılarını söyledikleri için dinlemeye doyum olmaz.
• İşte bu yüzden, yoğun gül kokuları, bülbül şarkıları ve canlı renklerle dolu manzaralar eşliğinde gerçekleşen Gül hasadı, tüm duyularınıza hitap eden eşsiz bir deneyimdir.
• Gülün kokusunu kaybetmeden toplanması gerektiği için gül hasadı, güneş doğmadan günün ilk ışıklarıyla birlikte başlarlar ve güneşin ışıkları yakıcı hale gelmeden en geç saat 10.00’da tamamlanır.
• Toplanan güller, çuvallara konup kantarlarda tartılır, ardından ‘pat pat’ isimli tarım araçlarına yüklenip gül fabrikalarına taşınır ve kazanlara konur. Aynı gün işlenerek gülyağı ve gülsuyuna dönüştürülür. Gülün dalından başlayıp hoş kokulu esanslara dönüştüğü tüm bu süreci deneyimleyebileceğiniz gül hasadı deneyimi için Isparta köyleri sizi bekliyor.

ÇİLEK HASADI – MAYIS & HAZİRAN

Türkiye’de genellikle yaz meyvesi olarak bildiğimiz çilek, hem ekşi-tatlı eşsiz lezzeti ile sevdiğimiz, hem de zengin vitamin ve mineral içeriği ile sağlığımız için faydalandığımız bir meyve. ABD, Kanada, Japonya ve Avrupa’da, hiçbir meyvenin bulunmadığı ilkbaharda çilek olgunlaştığı için, çok sevilip tüketiliyor. Bu ülkelerdeki yüzlerce çilek çiftliklerinde, bahar aylarında çok keyifli çilek hasadı şenlikleri düzenleniyor. Narin bir meyve olduğu için sabah erken ve serin saatlerde başlayan çilek hasadı deneyimi, birkaç saat süren titiz bir çalışmanın ardından, çilekli lezzetler ile taçlandırılıyor:

• Mayıs ve Haziran aylarında, Arizona’dan Alaska’ya, Kaliforniya’dan Florida’ya, Michigan’dan New York’a, Pensilvanya’dan Wahshington’a Amerika Birleşik Devletleri’nin dört bir köşesinde günlerce süren yüzlerce çilek hasadı şenlikleri ve festivalleri gerçekleşiyor.
• Kanada’nın Ontario eyaleti de, Haziran ayında birçok çilek festivaline ve hasat şenliiğine ev sahipliği yapıyor: Beamsville, Caledon,  LaSalle festivalleri ve Whittamore’s, Forsythe, Andrews’ Scenic Acres, Brantwood, Redbarn, Brooks, Downey’s çiftlikleri harika etkinlikler sunuyor.
• Türkiye’de çilek hasadı Ege bölgesinde Nisan ortalarında, Trakya ve Marmara bölgelerinde Mayıs ayının ilk haftasında başlıyor. Ancak daha ülkemizde çilek hasadı deneyimi yaygın değil.

LAVANTA TARLALARI – TEMMUZ – AĞUSTOS

Yüzlerce yıldır Provence bölgesi ile özdeşleşmiş lavanta, kozmetikten yemeğe, baldan dondurmaya güney Fransa’nın hayatının içine işlemiş, Cezanne, Picasso gibi sanatçılara ilham vermiş Provence vadileri, Haziran ortasından Ağustos ortasına kadar, görkemli lavanta tarlaları mor çiçek denizine dönüşüyor. Lavanta tarlalarının sunduğu yürek okşayan manzaraları seyretmek ve affallatıcı kokularını içinize çekmek için, araba ile Provence’ın derinliklerine dalmanızı, ufacık yol tabelalarını selamlayarak, vadileri, köy ve kasabaları acele etmeden dolaşmanızı, karşınıza çıkan sürprizleri ve güzellikleri kucaklayarak, gerçek bir kırsal deneyim yaşayamanızı tavsiye ediyoruz. Amacınız uçsuz bucaksız lavanta tarlalarını seyretmek ise Haziran ortasından Temmuz ortasına kadar olan süre en iyi zaman dilimi. Temmuz ortasından Ağustos ortasına kadar hasat zamanı başlıyor, bu dönemde de hasat şenliklerine katılabilirsiniz.

• Provence’ın görkemli lavanta tarlalarının çoğunluğu Aix-en-Provence şehrinin kuzeyindeki Alpes de Haute Provence ve Vaucluse bölgelerinde, Luberon, Verdon, Sault ve Valensole platolarında yer alıyor. En güzel manzaralar için izlemenizi takip ettiğimiz rotalar:
• Valensole platosunda Route de Manosque yolunu takip edin
• Yüzlerce lavanata tarlası göreceğiniz Sault platosunun tepelerinde yer alan aynı isimli kasaba, her sene 15 Ağustos’ta Provence’ın en güzel Lavanta Festivaline ev sahipiği yapıyor
• yy’dan kalma Notre-Dame de Senanque manastırı ise dizi dizi öbek öbek sıralanmış coşkulu lavantaları ile kart postal güzelliğinde manzaralar sunuyor
• Manastırdan 2.5 saat uzaklıktaki Drôme bölgesindeki Valaurie köyü civarı ise lavanta tarlaları ve bağlar arasında kalabalıklardan uzak yürüyüşler, bisiklet gezileri yapmak için ideal.

Türkiye’de lavanta tarlalarını görmek için ise adresiniz Isparta. Güller diyarı olarak bilinen Isparta, ayrıca nefis lavanta tarlalarına da ev sahipliği yapıyor. Keçiborlu ilçesinin Kuyucak köyünde tarlalar, boş ve kurak kalmasın diye ekilen binlerce lavanta fideleriyle çiçeklendikçe, yörenin ve çiftçinin kalbini fethetmiş. Ve lavanta tarlaları genişleye genişleye 3000 hektarlık bir alana yayılmış.  Kuyucak bölgesinde lavanta üretimini ve istihdamını arttırmak, lavanta turizmini yaratıp güçlendirmek ve bölgede dönüşüm yaratmak için, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı, Batı Akdeniz Kalkıma Ajansı ve Anadolu Efes ortaklığında kalkınma projesi geliştirilmiş. Şimdiden birçok turist lavantaların izinde yaz aylarında bölgeyi ziyaret ediyor.

AYÇİÇEKLERİ –  TEMMUZ & AĞUSTOS

Türk halkı arasında ‘Doğanın sarı gelini’ diye anılan ayçiçekleri, sapsarı çiçekleri ile tarlaları güneş gibi aydınlattıkları yaz aylarında,  tıpkı lavanta tarlaları gibi, eşsiz manzaralar sunuyor. 

• Gün boyunca güneşi takip eden ayçiçekleri şaşırtıcı bir deneyim sunuyor. Gündüzleri güneş ışıkları doğrultusunda yüzlerini doğudan batıya doğru çevirip, geceleri de tam tersi yönde hareket ederek sabahki konumlarına geri dönüyorlar. Gelişim dönemindeki ayçiçeklerinde görülen bu günlük hareketin sebebi, tomurcukları gövdeye bağlayan ve yastıkçık olarak isimlendirilen esnek kısımdaki hücrelerin içindeki suyun, ısı ile hücre duvarına uyguladığı basıncın artıp azalmasıymış. Gelişimini tamamlayan ayçiçeklerinin yön değiştirmesi duruyor ve olgunlaşmış ayçiçekleri sürekli olarak doğuya bakıyormuş.
• Ayçiçeklerinin bu görsel şölenini fotoğraflamak ve güneşi takip etmelerine şahit olmak için, Ağustos ayında Trakyanın ayçiçek tarlalarını, özellikle gün batımına yakın saatlerde ziyaret etmenizi öneririz. Göz alıcı manzaralar sizi bekliyor olacak.

BAĞBOZUMU – AĞUSTOS & EYLÜL

Gün doğumu ile başlayan bağ bozumunda, doğanın uyanışına, karanlığın aydınlığa, serinliğin adım adım ılıklığa ve sıcağa dönüşümüne, kuşların korosunun cır cır böceklerinin seslerine bırakışına şahit oluyorsunuz. Her asmanın önünde aralara gizlenmiş üzümleri kesmek için eğilip kalkarken, insan adeta toprağa, asmaya, üzüme bir saygı duruşu, şükran sunuyor. Asmalarla sessiz ve sakince baş başa kalmak bir nevi meditasyon gibi. Hiçbirisi bir diğerine benzemeyen asmalar, gizli köşelerinde yeni bir mor salkım sürprizi ve hayranlık verici yeni bir keşif sunuyor. Toprak terapisi gibi geçen saattlerde, kestiğiniz üzümler ile dolan sepetleri küfelere doldurup, yeni asmalarla yeni bir macera başlıyor ve insan hiç sıkılmıyor bağ bozumlarında. Hasat zamanı asmaların her biri ile yakından buluşmak, mahsül vermek için gösterdikleri çabalarına daha da çok hayranlık ve şükran duymanızı sağlıyor.

• Urla köyleri, zeytinlikleri, bağları ve tarlaları son yıllarda Türkiye’nin en değerli ve özgün gastronomi duraklarına, bağ evlerine ve şarap üreticilerine ev sahipliği yapar oldu. Tüm yıl boyunca açık olan restoranlar, bağ evleri ve müzeleri ile Urla, tüm Türkiye’den yaz kış misafirlerini ağırlayan bir gurme destinasyona dönüştü. Bir gece Urla kırsalında yer alan otellerden birisinde konaklayıp, iki gün boyunca farklı bağ evlerinde bağ bozumu etkinliklerine katılıp, harika gastronomi duraklarında yemekler yiyerek nefis bir hafta sonu gurme rotası gerçekleştirebilirsiniz. Bağlar arasında dolaşmak, şaraphaneler ve mahzenler gezmek, yörenin üzümlerinin nasıl harika şaraplara dönüştüğünü öğrenmek ve tatmak için Urla Bağ Yolu kaçırılmaz bir fırsat. Roma İmparatorluğu döneminden sonra yüz yıllarca uykuda olan Urla  bağları, son 20 yılda yeniden hayata döndürüldü ve ülkemizin önemli şarap destinasyonunları arasına girdi bile. Bağ bozumu etkinlikleri için detaylı bilgilerie https://urlabagyolu.com/ adresinden ulaşabilirsiniz.

• Trakya dünyanın en eski bağ yollarına, yüzlerce yıllık şarap üretimi geleneğine, 3 farklı deniz ile çevrilmiş eşsiz coğrafyasında, Istranca Dağları, Longoz Ormanları gibi doğal güzelliklere, ülke tarihimizi değiştiren kahramanlık hikayelerinin yazıldığı cephelere, Grek, Balkan ve Roma-Bizans antik kentlerine ev sahipliği yapmış Trakya gerçekten yıllandıkça güzelleşen bir bölge. 40º enleminde yer alan Trakya, şarapçılık için özel bir coğrafi avantaja sahip. Istranca Dağlarının koruması altındaki eğimli, çok katmanlı ve verimli topraklarında, kara ikliminin getirdiği gece gündüz sıcaklık farkı ve denizlerden esen rüzgarlar, kaliteli şaraplık üzüm için ideal koşullar sunuyor. Trakya’da bağcılık 3 anda bölgede Tekirdağve Şarköy bağları, Kırklareli bağları ve Gelibolu yarımadası bağları. Eylül ayında bağbozumu etkinliklerine katılabileceğiniz bağ evleri hakkında bilgi almak için https://www.trakyabagrotasi.com/ websitesini ziyaret edebilirsiniz.

Zeynep Atılgan Boneval