ALTIN TAPINAKLARIN SÜRREAL ÜLKESİ
Şimdiye kadar gördüğüm 99 ülke arasında en büyüleyici ilk beş arasında kesinlikle Myanmar yer alıyor. Zengin ve görkemli tarihi, binlerce pagoda, manastır ve tapınak arasında yaşayan bozulmamış geleneksel Budist kültürü, güleryüzlü ve içten insanları, muhteşem manzaraları ile masalı, şiirsel ve gizemli bu ülke insanı kendine hayran bırakıyor.
Diğer yandan ise zalim cunta yönetimi tarafından tüm dünyaya kapatılmış ve hakları elinden alınmış halkın yaşadığı ortam insanda hem kızgınlık hem de hüzün ve merhamet duygularını uyandırıyor. Dünyadan o kadar soyutlanmış bir ülke ki halk demokrasi ve özgürlük nedir hiç tatmamış.
Dünyanın birçok ülkesi Myanmar’daki cunta yönetimini boykot ediyor, ve turist olarak gitmemeyi salık veriyor. Ancak yerel halkın dış dünyaya açılan tek penceresi biz turistleriz. Bu sebeple bu muhteşem ülkeyi ziyaret etmeli, masalsı dünyasında kaybolmalı ve de yerel halkın işletmelerinde kalarak, muhteşem el sanatlarından satın alırak onlara katkıda bulunmalı diye düşünüyorum.
Madalyonun öbür Yüzü: Sürgündeki Ülke
Ülkede sıkı bir disiplin ve acımasız yaptırımlar uygulayan cunta yönetimi, halkı mutlak itaat ve teslimiyete mecbur kılmış. O kadar yıldır kendilerine kapalı bir ortamda ve zulum içinde yaşamışlar ki, sıkışmış kalmış ruhlar gece rüylarınızda sizi rahat bırakmıyor.
Bir zamanlar Uzak Doğu’nun en zengin ülkesi iken, tüm ekonomik kaynakları, toprakları, madenleri, önce İngilizler ardından generaller tarafından sömürülmüş. Hala cunta yönetimi adı altında bir avuç general ve ona yakın insanlar, kendi hükümünde ve keyfinde, tüm halkın özgürlüğünü, ülkenin sunduğu tüm doğal kaynakları ve ekonomik fırsatları sömürmeye devam ediyor. Bir yandan da rejime destek veren Çin hükümeti sömürüyü körüklüyor. Cunta yönetiminin de içide yer aldığı uyuşturucu kaçakçılığından kazanılan kara paraları aklamak için generallerin akrabaları oteller, havayolları, otobüs işletmeleri ve turizm işletmeleri kuruyorlar.
The Lady: Halkın tek kurtuluş umudu Aung San Suu Kyi: Myanmar’ın İngiliz sömürgesinden ayrılarak özgürlüğüne kavuşmasında büyük rol oynayan Independence Army’nin generali olan babası 1947’de öldüğünde 2 yaşında olan Aung San, 15 yaşında İngiltereye gidiyor ve Oxford’da okuyor. İngiliz Tibeiologist Micheal Aris ile evleniyor. 1988’de annesi hastalandığında ülkesine geri dönüyor. Meydanlarda halka konuşmalar yaparak askeri diktatörlüğe karşı halk arasında örgütlenme başlatmaya çalışıyor. 1989’da cunta tarafından ev hapsine alınıyor. Ev hapsinde iken kurduğu parti seçimlerde birinci parti olarak seçiliyor, ancak cunta yönetimi seçimleri saymayarak, parti görevlilerini hapsediyor. Myanmar için özgürlük sembolü haline gelen ve demokrasi ile özdeşleşen Aung San Suu Kyi’nin adını ağza almak bile yasaktı. Tüm halk ondan ‘The Lady’ diye bahsediyordu. 1991’de Nobel Barış Ödülüne layık görülen Aung San 13 Kasım 2010’da cunta yönetimi tarafından ev hapsinden azat edildi, bu Myanmar halkı için ilk özgürlük adımı.
Halk arasında korku ve endişe hakim: Her yer korku dolu tehditler saçan tabelalar, silahlı askerler, halkı sürekli izleyen ve dinleyen casuslar ile dolu. Askeri düzen ve dikdatörlük alehtarı söylemleri yasaklıyorlar ve ağır bir şekilde cezalandırıyorlar. Basın ve televizyon tamamen cuntanın ellinde.
Kendi ülkesinde tüm hakları ellerinden alınmış halk adeta köle şeklinde yaşıyor. Cunta’nın son yıllarda yaptıkları;
• Cunta yönetimi binlerce insanı evinden ederek yeni turizm inşaatlarında çalışmaya mecbur bırakıyor.
• Kendi gücünü sağlamlaştırmak isteyen cunta teslimiyet ve tevekkülü öngören Budizmi destekliyor gözüküyor, oysa bu saf ve masum halkı sömürmek için tam bir kılıf; 2007’de Safran Devrimi ile demokrasi yanlısı rahip göstericilerin birçoğu öldürüldü, veya hapsedi. 2000 tutuklunun hala 500’ü kayıp. Fakat yönetim hepsini inkar etmeye devam ediyor.
• 2008’deki kasırga sonucu 100.000kişi hayatını kabetti ve 2 milyon kişi evsiz kaldı. Cunta yönetimi ne halka yardımda bulundu, ne de yurt dışından gelen yardımları kabul etti.
Yaşam ve Gelenekler
• Myanmar’da 50.000’den fazla pagoda ve stupa var. Bozulmamış bir Budist kültürü hakim ülkeye.
• Bu fakir ülkede herkes biriktirebildiği paralar ile altın varaklar alıp pagodalardaki Buda heykellerine yapıştırarak dilek diliyor.
• Tüm tapınaklara yalınayak giriliyor ve ayakları Buda heykeline uzatmak hakaret sayılıyor. Bu sebeple bağdaş kurarak oturuluyor ve dua ediliyor.
• Tüm seyahat boyunca beyaz boyalı yüzler göreceksiniz; halk yüzlerini güneşten korumak ve kavurucu sıcakta serin tutmak için Tanaka ağacının macununu sürüyor.
• Kadın erkek herkes Longyi giyiyor; etek gibi yandan dikişli bir çeşit pareo. Kadınların ve erkeklerin loungi’leri farklı şekilde bağlanıyor ve desenleri farklı. Üzerine yine benzer kumaşlardan Ingyi isimli bluzleri giyiyorlar.
• Halkın soyadları yok ve isimlerine astroloji karar veriyor. Her günün astrolojide belirli ayrı bir ismi var, bebekler doğunca astrologa danışarak isim seçiyorlar.
• Ergenlik ritueli, 10 yaşından sonra tüm erkek çoçuklar yetişkinliğe adım atmak için mutlaka 1 hafta manastırda kalıyor.
• Asla Myanmar’da çocukların kafalarına dokunmayın ya da okşamayın, Budist inancına göre insan bedeninin en yüksek noktası olan baş kutsal sayılıyor ve bir başkasının kafasına vrmak ya da dokunmak aşağılayıcı bir hareket sayılıyor.
• ‘Lucky money’, ‘one dollar’, ‘just looking’, ‘present’ söylemleri ile el işçiliklerini satmak için kadınların ve çocukların elleri size doğru uzanacak. Şaşırmayın, korkmayın, gerçekten onlara katkıda bulunmak için bu güzelim el işçiliklerinden mutlaka alın. Geleneksel Longyi etekleri, Lake ev eşyaları, rengarenk şemsiyeler ve yeşim’den bilezikler buraya has ürünler.
• Elektrik kısıtlı olduğu için şehir geceleri karanlığa gömülüyor, yol kenarında geniş kaldırımlarda tahta masa ve taburelerde hep beraber yanan tek tük ışığın altında yemek yiyorlar. Yol kenarında pişirilen baharatlı yemeklerin kokuları harika.
• Pirinç, sebze ve baharatların basit karışımlarından oluşan mufakları Çin, Thai ve Hint izleri taşıyor
MYANMAR ROTALARI
Yangoon
Myanmar’ın bugünkü başkenti Yangoon koloniyel tarzda bir mimari sunuyor.
Yangoon’da görülmesi gerekenler;
• Dünyanın en muhteşem anıtlarından birisi olan Altın Tapınak Shwedegon Pagoda , 2000 yıllık Sule Pagoda,
• yatan Buda Chauk Htat Gyi, Kandawgyi Kraliyet Gölü gölündeki Karaweik Hall
• renkler, kokular ve insanların birbirine karıştığı, yüzlerce yiyecek, kıyafet, el sanatları ve değerli taş dükkanının bulunduğu Bogyoke Aung San Sanatkarlar Pazarı (Scott Market).
• Yangoon’a bir saat uzaklıkta bulunan Kyauktan’da nehrin ortasındaki Ye Le Paya pagodası
• Yangoon’a 80 km uzaklıkta Bago’da, Shwethalyaung Pagoda’da yer alan 55m uzunluğunda ve 16m yüksekliğindeki yatan Buda heykeli
• Yangoon’da harika bir bahçede La Planteur Restoran’da bir akşam yemeğine değer.
• Strand Otel’in içerisindeki mağazalarda antikalar, harika elişçilikleri ve tekstil ürünleri bulmak mümkün.
Yangoon izlenimleri için: www.yolculukterapisi.com/
Mandalay
Myanmar İmparatorluğun son başkenti, İngiliz sömürgesi döneminde kalan son toprak olan Mandalay’da krallık devam etmiş. Mandalay ayrıca Myanmar’ın sanat merkezi. Mandalay ve civarında yapılması gerekenler şöyle:
• Mandalaya’da: Mahamuni Pagoda, Shwe Inbin Manastırı, geleneksel tahta işçiliğinin en güzel örneklerinden Altın Saray Manastırı, dünyanın en büyük kitabı olarak adlandırılan mermerden yapılmış Kuthodaw Pagoda, ve güneşin batışını Mandalay Tepesinden izlemek
• Budistlerin meditasyon yapmak ve huzur bulmak için gittikleri Sagaing Tepesinde güneşin batışını izlemek
• Amarapura’da binden fazla Budist rahibin yaşadığı Mahagandayon Manastırında rahiplerin kavuniçi ve bordo elbiseleri ile akın akın bahçeye geldiği öğle yemeği seremonisini izlemek ve yakınlardaki rahibe evinde saçları kazınmış pembe elbiseler içinde küçücük kızları ve yaşlı rahibeler ile sohbet etmek. 1752’de tik ağacından yapılmış 200 yıllık U Bein köprüsü ve Buddha heykelleri koleksiyonu ile meşhur Bagaya Manastırı’nı ziyaret etmek
• Eski kraliyet başkenti Inwa’da: Nanmyint Saat Kulesi, tarihi saray kalıntıları, Maha Aungmye Bonzan Manastırı, tahta oyma süslemeleri ile ünlü Bargayar Manastırı’nı ziyaret etmek,
• Ayeyarwaddy Nehri üzerinde Mandalay’a 11 km uzaklıkta bulunan Mingun’da: 90 ton ağırlığındaki dünyanın en büyük çanlarından biri olan Mingun Çanı, Hsinbyume Paya ve Kral Bodaw Paya tarafından Myanmar’ın en büyük stupasını inşa etmek üzere başlanan ama bitirilemeyen Mingun Paya’yı ziyaret etmek
• 8000 adet Buda heykeline ev sahipliği yapan Pindaya Mağaraları Shwe U Min Pagodayı ziyaret etmek
• Mandalay’dan 69km uzaklıkta bulunan Pyinoolwin’de Ani Sakan Şelalelerini, 175hektarlık alana yayılmıi botanik bahçeyi, Goteik Viaduct ve Peik Chin Myaung mağaralarını ziyaret etmek
Mandalay izlenimleri için: www.yolculukterapisi.com/mandalay-myanmar
Bagan
Dünya Kültür Mirasları arasında yer alan Bagan, 42km2lik alana yayılmış 11. ve 13.’lar arasında inşaa edilmiş 2200 pagodaya ve birçok stupa, tapınak ve manastıra ev sahipliği yapıyor. İlk başşehir olan Bagan bir kutsal hac rotası.
• Ananda Tapınağı’nda 4 farklı duruşta (meditasyon, öğüt veren, koruyan, merhamet) yapılmış devasa Buda heykelleri bulunuyor. İlk başta som altından yapılmış orjinallerin yerine replikalar var, ancak yine de heybetli heykeller ‘bliss’ dağıtmaya devam ediyor.
• 11. yüzyılda Kral Anawrahta tarafından yaptırılmış en eski stupalardan biri olan çan şeklindeki Shwezigon Pagoda, tepesinden panoramik olarak diğer tapınakların izlenebildiği Khay Min Ga Pagodası, 1059’da Mon tarzında yapılmış Manuha Tapınağı, özel mimarisi ile kumtaşından yapılmış Nanbaya Tapınağı, Bronz, taş ve lakeden yapılmış sayısız Buddha heykeli bulunan Arkeoloji Müzesi, Min Nan Thu Köyünde: Tayokepyay Tapınağı, Phaya Thone Zu Pagodası, 13. yüzyıldan kalma duvar resimleri ile ünlü Nandamanya Tapınağı ve meşhur bir meditasyon merkezi olan Kyat Kan Cave Manastırı görülmesi gereken yerler arasında.
• Bagan’dan 1.5 saat uzaklıkta bulunan 1.520m yüksekliğinde volkanik bir tepede yer alan Mt Popa’da manastır, pagoda ve stupalardan oluşan bir Budist tapınak var. 777 basamak ile tırmanılan bu tepeden Bagan’ın nefes kesici manzaralarını izlemek mümkün.
• Bisiklet kiralayarak bir yandan pagodaları ziyaret edip, diğer yandan Bagan’ın civarındaki köylerde çiftçilerin lokal hayatını görebilirsiniz.
• Bagan tarihi tapınakların arasından büyülü gün doğum ve gün batım manzaraları sunuyor; bunların keyfine varmak için; yukarıdan görmek üzere sabah erken saatlerde yapılan balon turuna katılabilirsiniz, bir tapınağın tepesinden ya da Ayeyarwaddy Nehrinde tekne gezisi ile güneşin batışını izleyebilirsiniz.
• Bagan’a gitmişken Myinkaba köyündeki lake atölyesi’ni ziyaret ederek, bambu, at saçı ve lake ağacının reçinesinden lake yapılışını izlemek şart
Bagan izlenimleri için: www.yolculukterapisi.com/
Inle Gölü
Hayatın su üzerinde yaşandığı Inle Gölünde, göl üzerindeki en önemli tapınak olan Paung Daw Oo Pagoda, lokal pazarın kurulduğu Nampan köyü, yerel Inpawkhon Köyü, uzun boyunlu Padaung kadınlarının bulunduğu Ywama köyü, içinde yosun ve bitkilerle örtülmüş yüzlerce stupa, mağara tapınakları, dua odaları bulunan göl kenarındaki Inn Thein Pagoda’sı, pirinç tarlalarının arasındaki Sae Ma köyü, Tha Lay dokuma köyünü ziyaret etmek, yapılması gerekenler arasında. Ayrıca mutlaka lokal bir Inn Thar evinde geleneksel ev yapımı Shan yemeği yenmeli.
Diğer Myanmar Rotaları
• Myitkyina ve Putao’da etnik kabile köylerini ziyaret etmek
• Ngapali, Chaungtha, Ngwe Saung sahillerinde altın kumlu plajlarda güneşin ve denizin keyfini çıkartmak
• Mon State’de yer alan Kyaikhto dağının tepesinde 7.3 metrelik Altın Kaya üzerinde yer alan Kyaikhtiyo Pagoda’sında, dağın tam kenarında tepede duran bu kocaman kayanın nasıl olup da düşmeden dengede durduğuna hayret etmek.
İnle Gölü İzlenimleri için: www.yolculukterapisi.com/inle-
NE ZAMAN GİDİLİR?
Kasım –Şubat arası en az yağmurlu ve en az rutubetli dönem
–
YOLCULUK TERAPİSİ MYANMAR YAZILARI
Yangoon izlenimleri için: https://www.yolculukterapisi.com/yangoon-myanmar/
Mandalay izlenimleri için: https://www.yolculukterapisi.com/mandalay/
İnle Gölü izlenimleri için: https://www.yolculukterapisi.com/inle-myanmar/
Bagan izlenimleri için: https://www.yolculukterapisi.com/bagan-myanmar/
Myanmar İzlenim, Rota ve Rehberi için: https://www.yolculukterapisi.com/myanmar/
–
Kitap Tavsiyeleri:
• Burmese Days – George Orwell
• The Trouser People: A Story of Burma in the Shadow of the Empire, Andrew Marshall
• Living Silence, Christina Fink
• The Glass Palace: Amitav Ghosh
• From the Land of Green Ghosts, Pascal Khoo Thwe
• Letters From Burma, Aung San Suu Kyi
OTELLER
Yangoon
Pansea Yangoon
Strand Yangoon
Savoy Hotel
Bagan
Aureum Palace Hotel
Bagan Thande
Bagan Thiripyitsaya Sanctuary Resort
Bagan ve Mandalay arasında Nehir Teknesinde Konaklama
Himalayalar’dan doğup Andaman denizine dökülen Irrawaddy Nehri üzerinde Bagan ve Mandalay arasında 28 kamaralı Strand Cruise teknesi ile 3-4 gece yolculuk sırasında, Myanmar’ın muhteşem manzaralarına şahit olmak ve el değmemiş lokal yaşamı deneyimlemek mümkün.
Inle Gölü
Inle Princess Resort
Inle Resort
Mandalay
The Red Canal Hotel
Emerald Land Inn
Ayeyarwady Nehri
Orient Express’in nehir gemisi
Diğer Oteller
Amara Ocean Resort, Mingalardon Township
The Governor’s Residence, Dagon Township
Kandawgyi Hill Resort, Kandawgyi Botanical Gardens, Pyin Oo Lwin
Thiri Myaing Hotel, Anawratha Road, Pyin Oo Lwin
Mr Charles Guesthouse, 141 Awbar Street, Myo Le Yat, Hsipaw
The Sandoway Resort, Mya Pyain Village Thandwe, Rakhine State
Rupar Mandalar Resort, Chan Aye Thar Zan Township
Yazının başına dönmek için tıklayınız
