ANTAKYA LEZZETLERİ

Kilikya’nın ucunda, kekik kokan dağları, buram buram deniz kokan upuzun sahilleri, portakal ve limon çiçekleri kokan ovaları, rüzgarla salınan gümüş yeşil yapraklı zeytinlikleri, bağları, bahçeleri, asmalar ve incirler ile doğanın kutsadığı bereketli topraklar ile çevrilmiş Antakya, adeta tabiatın cömertliği ile kutsanmış bir bölge.

Farklı inançlar, mezhepler, gelenekler, yaşam biçimlerinin ve medeniyetlerin kesişim noktası olan Antakya’daki kültürel mozaik, tüm bu farklılıklardan beslenerek muhteşem bir lezzet karmasının ortaya çıkmasına imkan tanımış. Musevi, Levanten, Ermeni, Afganlar, Türkmen, Arap lezzet gelenekleri ile harmanlanmış özgün lezzetler sunuyor Antakya.

Antakya’da hemen her köşe başı bir lezzet tarafından tutulmuş. Sokaklarda ve çarşılarda gezerken, künefe, kebap, baharat, defne, peynir kokularının birbirine karıştığı bir açık mutfakta gibi hissediyorsunuz kendinizi.

Eğer amacınız yöresel lezzetlerin kaynağına erişmek ise, gözünüzü dört açın. Çünkü tarihin, mimarinin, çarşının, pazarın büyüsüne kapılıp gezerken, farkında olmadan ummadığınız bir lezzetin yanından geçip gidebilirsiniz. Bu yüzden gözleri dört açmak, kokuları takip etmek, seslere kulak vermek ve lezzet ustalarının ufacık dükkanlarını bulmak gerekiyor.

Çeşit çeşit baharatların renklerinin, biberli katıklı ekmeğin ve küflü çökeleğin keskin kokularının, defne sabunları, zeytinyağı, biber salçası, nar ekşisi, pul biber, ekmek kadayıfı, turşu görüntülerin birbirine karıştığı Uzun Çarşı, bıçak ustaları, kunduracı, tenekeci, dokumacı gibi zanaatkarların, baklacı, künefeci, kasap ve kadayıf atölyeleri gibi lezzet ustalarının ustaların geleneklerini devam ettirdiği zamanda asılı kalmış bir harikalar diyarı. Birer salçasından sumağa, karabiberden kimyona, nar ekşisinden hakiki zeytinyağına, cevizli sucuktan kuru duta baharatları Esaslan‘dan alabilirsiniz.

Kasap kebabından, kağıt kababına, sini kebabından baklaya, sadece zeytinyağı ile servis edilen humustan turşuya, köfteden künefeye, her lezzeti Uzun Çarşı’daki ustasından yemek makbul.

Mesela köfteci Vehbi Usta’nın ufacık dükkanında sırrı kendisinde saklı baharatlı köftelerinin tadına bakmak, Ahmediye Camii’nin avlusunda Yusuf Usta’nın közde pişen künefesinin üzerine yağını ve şerbetini eklemesini izleyip, ardından efsanevi künefenin afiyetle tadına varmak…

Antakya’ya özgü yöresel lezzetler saymakla bitmez. Üzeri kıyma ve soğanlı ‘Kaytaz böreği’, baklava yufkasında etli börek ‘Sermisek’, yağsız kuşbaşı dana eti, nohut, buğday, kimyon, karabiber ve yerel salçalardan yapılan bir tür düğün yemeği olan ’Aşür’, kuzu kuşbaşı, patlıcan, badem, fıstık ve pirinç ile et suyuna yapılan ’Maklube’, kızarmış kabağın kıyma ve çam fıstık ile doldurulması ile yapılan dolma ‘şıhıl mahşi’, et ve ekşili yoğurttan yapılan sulu yemek ‘Boraniye’, aşurelik buğday, kuzu boynu ve cevizle yapılan ‘firik pilavı’, yoğurt aşı çorbası, saç oruğu, zahter salatası, cevizli biber, acılı biber ezmesi ‘Zengin’, lahana sarma, yöreye has orjinal lokal lezzetlerden sadece birkaçı.

Antakya’nın tatlı kültürü de çok gelişmiş. Susam, şumra, çörek out, ceviz ve tarçınla pişen hamur tatlısı ‘kete’, sakızlı tatlı ‘mezzeki’, buz ve nişasta ile yapılan tatlı ‘haytalı’ (dağlardaki adı ile karasaklambaç), ballı börek, turunç reçeli, kireçte tahinli kabak ve ceviz, gibi tatlıların baştacı kesinlikle künefe. Bayramların vazgeçilmezi ise un, irmik, şeker, süt, vanilya, ve yumurta ile hazırlanan fırında odun ateşinde pişen ‘küncülü kahke’ kurabiyeleri.

Yöresel kahvaltıların vazgeçilmezleri ise; kimyon ve tuzla yenen bildiğimiz simitlerden daha ince ve uzun olan Antakya simidi, katıklı ekmek, biberli ekmek, kıymalı soğanlı ve nar ekşili kaytaz böreği, cevizli biber, peynir kızartması, tuzlu yoğurt, sürk, çökelek peyniri, soğanla yoğurdun kavrulması ile hazırlanan bezirgan salatası, zahter salatası, zeytin salatası, çökelek salatası, kekik salatası gibi enfes lezzetler.

ANTAKYA RESTORANLARI

Antakya mutfağının en iyi adreslerini sizin için derledik:

Kahvaltı Adresleri:

• Antakya Kahvaltı Evi: Yöresel peynir çeşitleri, peynir kızartması, tuzlu yoğurt, sürk, çökelek, zeytin salatası, çökelek salatası, kekik salatası, bal-kaymak, biberli ekmek, gözleme çeşitleri ve Antakya simidi ile enfes bir yöresel kahvaltı sizi bekliyor.
• Çayırcı Bakla Humus Salonu: Hatay’lılar güne Bakla Ezmesi ile başlıyor. Tüm gün tok tutuğu için ‘beton’ adını verdikleri bakla ezmesi tahin, zeytinyağı, kimyon, karabiber, kırmızı biber ile taçlandırılıyor ve sıcacık mis gibi sunuluyor.
• Hasbahçe Kahvaltı: Hatay’a 20 dakika mesafede, Karaksı köyündeki huzurlu mekanın yöresel köy kahvaltısı çok lezzetli.

Kahve Adresleri:

• *Affan Kahvesi (İncirli Kıraathane): Hatay’ın vazgeçilmez klasiği olan Affan Kahvesi, Hatay’ın görülmesi gereken hazinelerinden birisi. Affan Kahvesi, eski Antakya’nın tam merkezinde yer alıyor. Havra kahvenin yanıbaşında, Sarımiye Camii 15 metre ötede, camii bitişiğinde ise Katolik Kilisesi ve 200 metre ötede ünlü Habib-i Neccar Camii yer alıyor. 1947’den beri bir aile işletmesi olarak hizmet veren kahve, tarihi binasındaki harika çini zeminleri, ferah yüksek tavanları, ahşap masa ve sandalyeleri ve sarmaşıklar ile çevrili arka bahçesindeki süs taş havuzu ile meşhur. Tabii bir de çay bardağında sunulan, içtiniz mi anında sizi ayıltan sert Affan kahvesi ve de nişasta, süt ve vanilya ile yapılan, gerçek gül suyu şurubu ve ev yapımı dondurma ile servis edilen Haytalı muhallebesi ile meşhur. (Kurtuluş Cad.)

• Saklı Ev, Suriye Gümrük binası, okul, karakol ve konut olarak kullanılmış 150 yıllık tarihi bina, orjinaline sadık kalınarak restore edilerek, harika bir restoran & kafeye dönüştürülmüş. Meyve ağaçları, su kuyusu ve taş havuzu ile rüya gibi bir avluya sahip Saklı Ev’de, çökertme, belen tava gibi yöresel lezzetleri tadabilir, ya da yemek sonrası uğrayıp, ağaçların altında bir keyif kahvesi içebilirsiniz. (Kurtuluş Cad.)
• Mozaik, Harbiye şelaleri arasında yer alan en orjinal mekan, heykeller, antika objeler, asmalar, çiçekler ile bezenmiş bahçesi ile Mozaik. Kaynaklardan ve şelalerden gelen sular kanallar ile bahçenin dört bir köşesine dağıtılıyor, ve her masanın kendine özgü bir ismi var. Bir çay veya kahve molası için ideal.

Yöresel Lezzet Adresleri:

• *Konak Restoran, Orta Doğu mutfağından  enfes lezzetler sunan 130 senelik harika bir tarihi konakta yer alan Konak Restoran, eğer bir geceniz var ise kesinlikle tercih etmenizi tavsiye edeceğimiz adres. Tebbule, humus, sarmaiçi, Şam oruğu, Lübnan Cevizlisi, zahter salatası, biber yoğurtlama, taş fırında Antakya peyniriyle pişen sarımsak, Ali Nazik, naneli köfte, tepsi kebabı, et öcce, kaz başı, peynirli irmik helvası, kaymaklı künefe favori lezzetleri. Mutlaka birkaç hafta önceden yerinizi ayırtın (Zenginler Mahallesi, Kastal Sk. No:2)

• Sultan Sofrası: 1990’dan beri tarihi bir taş evde hizmet veren restoran, yoğurt aşı çorbası, üzeri kıyma ve soğanlı Kaytaz böreği, baklava yufkasında etli börek Sermisek, yağsız kuşbaşı dana eti, nohut, buğday, kimyon, karabiber ve yerel salçalardan yapılan bir tür düğün yemeği olan Aşür, kuzu kuşbaşı, patlıcan, badem, fıstık ve pirinç ile et suyuna yapılan Maklube, saç oruğu, zahter salatası, cevizli biber, lahana sarma, kireçte tahinli kabak ve ceviz gibi yöreye has zengin ve orjinal lokal lezzetlerin birçok seçeneklerini sunuyor. (İstiklal Cad. No: 20/a)
• Sveyka Restaurant: Arapça ‘küçük çarşı’ anlamına gelen ‘Sveyka’ Kurtuluş Caddesi üzerinde, Sarımiye Camii çaprazında tarihi bir binada yer alıyor. İbrahim Elmas tarafından satın alınarak, özenle restore edilmiş ve restorana dönüştürülmüş. Antakya ve Halep mutfağına özgü etli aşuri maklube, firik pilavı, Şam oruğu, sucuk böreği gibi lezzetler sunuyor. (Kurtuluş Cad. No: 58)

Kebap Adresleri:

• *Pöç Kasabı: salaş ufacık bir kasap & esnaf lokantası. Bir tabak taze nane ve ev yapımı yayık ayranı ile ferah bir başlangıç yapıp içinizi serinletirlen, kuyruk sokumu kemiği etrafındaki pöç bölgesi etinin zırhla çekilip, yeşillikler ile kıyılarak kebap haline gelişini ve Uzun Çarşı’daki bir fırına pişmek üzere yola çıkışını seyredebilirsiniz. Kağıt kebabınız piştikten sonra bir tepsi içinde biber, soğan ve domateslerle, sıcacık pide eşliğinde geliyor. Son derece hafif ancak bu muhteşem lezzetli kebabı afiyetle yemek düşüyor size.
• *Salah Kebap Salonu: Küçücük ve salaş gözüken bu lokanta, zırhta çektiği kebabı, kuzu şişi, süzme yoğurttan cacığı, az ama öz mezesi ile 1993’den beri Antakyalıların favorilerinden (Kışla Saray Mahallesi, Namık Kemal Sk)
• *Nihat Kebap, Hatay’lıların favorisi olan, ufacık, salaş bir yerel lokanta. Salah Usta’nın kardeşi Nihat usta da çok iyi bir et ustası. Tepsi kebabını yeteri kadar tattıysanız, kuzu pirzola, yağlı kara, kıyma kebabı, kaz başıi kuzu kaburga gibi tam kıvamında pişirilmiş nefis etler için doğru adres burası. (Güllü Bahçe Mahallesi)
• *Güzelburç Tugay Kasap, Havalimanına giderken veya dönerken yolunuz üzerinde kalan Tugay Kasap nefis bir et mabedi. Tepsi ve kağıt kebabını ilk kez tadacaklar için önerimiz salaş ve ufacık bir mekan olan bu lokanta (Maşuklu, Atatürk Cd. No:63)
• Anadolu Restoran: Antakya şehir merkezinde, has çiğköftesi (yani üzeri kıymalı ve yeşilliksiz), mezeleri, kebapları ve yöresel lezzetleri beğenilen, son derece misafirperver ve az sayıda içkili mekanlardan birisi (Hürriyet Cad. No:30)

• Boğaziçi Restoran: Harbiye şelalesine ve şahane doğa manzarasına karşı abugannuş, fıstıklı kebap ve meşhur bakla ezmesini afiyetle yiyebileceğiniz nefis bir alternatif.

Döner Adresleri:

• *Mısırlı Döner: Abdo Dönerin yanıbaşında, asıl Abdo ustanın kendi açtığı yeri : Abdo Usta alıştığımız gibi ince ince yaprak döner yerine döneri daha kalın kesiyor, ev yapımı salça, sos ve lavaş ile servis ediyor. Süt danası, kaburga, but ve gerdan karışımlı kuyruk yağı olmayan sarımsak, karabiber ve tuz ile marine edilmiş döneri odun fırınında pişen mayasız lavaşta sunan Abdo’nun dönerinden Antakyalılar vazgeçemiyor. Eğer az yemek istiyorsanız sigara dedikleri dürüm içine sarılan az porsiyon döner de bir harika. Kışla Saray Mahallesi, Hüseyin Karşıt Cd. No:1
• Tacettin Usta: Domatesli acı soslu döneri, yanında yeşillik ve soğan ile zerzevatı, sadece bu kadar, ancak nefis bir lezzet. Öğlene kadar gittiniz gittiniz, bu lezzetli dönerden tatmak için sonrası yok, çabucacık tükeniveriyor. Tacettin Usta şahsına münhasır bir kişi, doldurmuyor mekanını, her müşterisine yavaş yavaş tadında servis yapıyor. Güllü Bahçe, Silahlı Kuvvetler Cd. No:18

Ev Yemekleri

• *Ali Mürdüm’ün Yeri, ‘Öğle yemeğinde Hatay’ın yerel ev yemeklerini nerede yiyebilirim?’ diye soranlar için ufacık – günde sadece sınırlı sayıda yemek çıkartan, bitince dükkanı kapatan- tam bir lokal deneyim adresi burası. Lahana turşusu, süzme yoğurt, cevizli biber, ekşi aşı çorbası, öcce, su teresi, turp-acı biber, oruk, lahana sarması, katıklı börek, lahana cücüğünden açık dolma, aşur, kuzu incik, krem karamel gibi lezzetlerden günlük taze ne bulursanız tadına bakmanızı tavsiye ederiz. Fevzi Çakmak Mahallesi, Hastane Cd. No:49

Tostçu

• Atilla Tost, Biber salçalı sucuklu kaşarlı tostu bir deneyin, pişman olmayacaksınız (Cebrail Mahallesi, Fatih Cd. 17)

Künefe için:

• *Çınaraltı Yusuf Usta: Uzun Çarşının içinde Ahmediye Camii’nin avlusunda ulu bir çınarın altında köz ateşte pişirilen künefenin başında Yusuf Usta veya oğlu Fatih iş başında. Künefenin sütü, peyniri, şerbeti, süt kaymağı ve kadayıfın her telinin tatları, damağınızda muhteşem bir şölen yaşatıyor. Yusuf usta ve oğlu bir de harika şov sergiliyor, künefeyi pişerken, havaya atıp tepsi ile tutarak ters çevirme tekniğinde ustalaşmış ve nam salmışlar.
• Şehir merkezindeki Ferah Künefe Salonu, yağsız peynir ile hazırladığı künefe ile farklı bir lezzet sunarken, orman ve şelale manzaralarına nazır künefe yemek isteyenler için Harbiye’deki Kule, Hidro ve Kervan doğru adresler.

Tuzlu Tavuk ve Meze için Harbiye Adresleri:

• Kule Restoranı, Harbiye’de şelaleler arasında yer alan restoran, cevizli biber, özel kule mezesi, tereyağlı humus, zeytin salatası, patlıcan salatası, acılı biber ezmesi Zengin, çökelek salatası, tebbulli salatası, yumurtalı occe, saç oruğu, tuzlu tavuğu, firik pilav, künefe ve irmik helvası gibi harika lezzetler sunuyor.
• Harbiye’de iken orman ve şelale manzaralarına nazır yemek yemek isteyenler için Hidro ve Kervan diğer meşhur adresler.

Balık Adresleri:

• Dervişan Restoran, Samandağ’da yer alan yerel restoran, zeytin salatası, acılı biber ezmesi zengin, kekik ve naneli süzme yoğurt, abuğannuç, turşu eşliğinde deniz mahsülleri ve taze pişirimiş balıklar sunuyor.
• Şirinyer restoran: Hatay’a yarım saat uzaklıkta İskenderun’da Lagos pişirme konusunda iddialı bir balıkçı.

İstanbulda Antakya Lezzet Adresleri

Kadıköy’deki Çiya Sofrası, Asmalimescit’teki Antiochia, Cibalikapı’daki Ottoman Antakya Antep Mutfağı, Antakya mutfağını İstanbul’da yaşatan özel adresler.

YOLCULUKTERAPİSİ ANTAKYA YAZILARI

Antakya konaklama ve alışveriş adresleri için: www.yolculukterapisi.com/antakyaotelalisveris

Antakya izlenimleri ve tarihi hakkında bilgi için www.yolculukterapisi.com/antakya

Antakya şehir içi ve civar keşif rotaları için www.yolculukterapisi.com/antakyarotalar

Zeynep Atılgan Boneval